Terug

Verhoogt ‘Cash-Out’ bij lopende weddenschappen het risico op verslaving?

cash-out weddenschappen

Weddenschappen, een groeiend fenomeen

Sinds mei 2018 zijn sportweddenschappen ook in de VS toegelaten. Marlene Warner, voorzitter van  ‘National Council on Problem Gambling’, riep onmiddellijk op dat regulators en aanbieders oog dienen te hebben voor bijhorende risico’s op verslaving. Er is immers de vrees dat, met een verwachte toename aan deelnemers, de gokproblematiek helemaal zou kunnen exploderen.

Daarom ook een oproep dat elke overheidsinstantie, aanbieder of sportcompetitie, die inkomsten uit sportweddenschappen ontvangt, rechtstreeks een percentage/deel afdraagt om in te zetten bij preventie en behandeling. Geen gek idee, om zo blijvende uitdagingen inzake de gokproblematiek aan te kunnen gaan.

Momenteel geven gokbedrijven wel veel geld uit aan reclame en ‘eigen onderzoek’, maar of dit altijd ten gunste is van de volksgezondheid en het welzijn van kwetsbare burgers is twijfelachtig. In 2017 concludeerde de Hoge Gezondheidsraad bij ons nog dat er te weinig middelen naar preventie, hulpverlening en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek gaan inzake de gokproblematiek.

In België kwam er trouwens met de wet van 2010 reeds een grote toename in het aanbod van sportweddenschappen en reclame, met een groeiend aantal deelnemers als gevolg. Ook het aantal hulpkreten van deelnemers aan sportweddenschappen ziet men in de hulpverlening stijgen. Sportweddenschappen zijn hun plaats in het dubieuze rijtje van ‘meest risicovolle kansspelen’ aan het verwerven. En met nieuwe ontwikkelingen dreigt het verder te escaleren.

'Cash-Out' knop

cash-out weddenschappen

Wie online weddenschappen afsluit, is het zeker al tegen gekomen. Met de ‘Cash-Out-knop’ lijkt het erop dat je op elk moment (een deel van) je geld veilig kan stellen.

Indien je inschatte dat ploeg A zal winnen van B, kan je bij een voorsprong van A reeds uitcashen en dien je niet te wachten tot het einde van de wedstrijd. Komt ploeg A echter achter te staan, dan kan je een deel van je inzet nog recupereren alvorens de wedstrijd volledig gespeeld is. Natuurlijk zijn deze sommen niet zo groot als wanneer men na afloop van de wedstrijd gewonnen zou hebben.

Aanbieders verkopen ‘cash-out’ als een "voordeel" voor de speler die zo meer controle zou hebben, minder ‘juist niet gewonnen’-ervaringen heeft, enzovoort.  In werkelijkheid is het weer een ingreep die vooral de aanbieders van weddenschappen meer geld moet opleveren. Niet alleen zullen spelers eerder de kleinere winst pakken bij voorsprong, maar niet hun verlies reduceren bij een achterstand.

'Cash-out' verhoogt ook de kans dat men in de verleiding komt tijdens de wedstrijd uit te cashen, inzetten te veranderen en/of meer inzetten te doen. Er zijn dan ook signalen dat het verslaving in de hand kan werken.

Onrustwekkend indien je weet dat de ‘cash-out’ op korte tijd aan populariteit wint bij zij die tijdens de match aan weddenschappen doen. Zorgt de ‘cash-out’ net voor het grote winst-effect voor aanbieders van weddenschappen bij WK2018? Hopelijk maakt het van jouw WK geen nachtmerrie!

Wedden met 'cash-out' = hoog risico spel?

Het is een combinatie van risicofactoren bij zowel mens, middel én milieu die maken dat iemand een gokstoornis (gokprobleem of gokverslaving) ontwikkelt. Naast een gemakkelijke toegang tot kansspelen en de maatschappelijke aanvaarding van gokken, zijn een aantal kenmerken van het kansspel zelf bepalend voor hoeveel % van de deelnemers aan dat kansspel verslaafd geraken.

Structurele kenmerken bepalen mee het risicoprofiel van een kansspel. Zo zijn de ‘short-odd’ spelen meer verslavend dan ‘long-odd’ spelen. Indien de tijd tussen het inzetten van geld en het kennen van de uitkomst (verlies of winst) kort is, en er ook snel opnieuw ingezet kan worden, is er een groter risico op controleverlies. De (ont)spanning, door de adrenaline en andere vrijgekomen neurotransmitters in de hersenen, zorgt immers voor een roeseffect. De gokker geraakt in een ‘bulb’ of een ‘trance’. Vertoeven 'in the zone’ is erg aantrekkelijk op het moment zelf. Probleemspelers krijgen hier maar  niet genoeg van.

Ook kansspelen die de speler de indruk geven dat hij/zij invloed kan hebben op de uitkomst, hebben een hoger risicoprofiel. Naast frequent kunnen spelen, zijn spelen met frequente winervaringen (o.a. door hoge herverdelingspercentage maar ook de cash-out) ook meer verslavend.

Tot de meest risicovolle spelen behoren: slots/fruitautomaten, roulette, casinospelen, bingotoestellen (café) en tegenwoordig dus ook de weddenschappen.

1 op de 5 geraakt in de problemen met online weddenschappen

online weddenschappen

Uit recent onderzoek blijkt dat ongeveer 1 op 5 van de personen die in aanraking komt met de online kansspelen/weddenschappen in de problemen geraakt: 26 % van wie op slots/fruitautomaten inzet, 22% van wie op andere casinospelen begint en zo’n 20% van wie online weddenschappen afsluit. Het is pas de laatste jaren dat weddenschappen zo veel probleemspelers kennen.

Vroeger zette men vaak op vrijdag in op een sportwedstrijd, tijdens het weekend kon men niets aan deze inzet wijzigen. Eventuele winst ging men dan op maandag opstrijken. De mogelijke ‘beloning’ gebeurde dus met enige vertraging. Tijdens de wedstrijd kon je niets veranderen aan je inzet. Vroeger zag je dan ook minder zware problemen onder de kleinere groep personen die aan weddenschappen (vooral paardenwedrennen en voetbalwedstrijden) deden.

Met de online sportweddenschappen, en de massale reclame-boodschappen die maatschappelijke aanvaarding in de hand werken, is er een groeiende groep die aan weddenschappen doet. Daarbij is de helft van alle gebruikers van Belgische gokwebsites voor sportweddenschappen jonger dan 29 jaar. Nog straffer is dat de categorie 21-jarigen het actiefste was in 2018, met de 23- en 22-jarigen respectievelijk op een tweede en derde plaats. Dit is onrustwekkend omdat hoe jonger men begint, hoe hoger het risico op gokproblemen is. In de hulpverlening ziet men dan ook steeds meer personen die in de problemen geraken door (online) weddenschappen.

Weddenschappen evolueren naar hoger risicoprofiel

weddenschappen cash-out

‘Cash-Out’ is momenteel bijna voor alle pre-wedstrijd voetbalweddenschappen - enkelvoudige- en meervoudige -, bijvoorbeeld de wedstrijden binnen de Pro League, mogelijk. De structurele kenmerken van weddenschappen veranderen hiermee.

De komst van online weddenschappen deed ‘live betting’ al in het rijtje van ‘meest risico kansspelen’ belanden. Zelden waarschuwt men bij reclame of weddenschappen voor de risico’s op verslaving. Door het online aanbieden van weddenschappen op elk uur van de dag, samen met eindeloos kunnen inzetten op de talrijke items tijdens die wedstrijden, geraken steeds meer deelnemers in de problemen. Hoe hoger de maximale inzet is, hoe groter de bedragen ook zijn, die in totaliteit verloren kunnen worden.

Niet zelden bouwen deelnemers aan weddenschappen zo schulden op. Steeds meer drama’s spelen zich zo af bij wie ooit onschuldig enkele euro’s begon in te zetten, maar spelenderwijs verslaafd werd.

De ‘cash-out’-mogelijkheid draagt dus wellicht verder bij tot een hoger risicoprofiel van weddenschappen. Het uitbetalen van geld tijdens het gokken is een belangrijk kenmerk bij casinospelen en is nu dus ook verder  geïntroduceerd door de sportweddenschappenbranche. De spanning/lichamelijk opwinding kan aanzetten om onmiddellijk (opnieuw) in te zetten.

Samen met de talrijke mogelijkheden van live-betting (Wie pakt de volgende gele kaart? Welke ploeg krijgt het eerst een hoekschop? Enzovoort...) verhoogt de ‘cash-out’ verder het risicoprofiel. De sportweddenschap, traditioneel een onderbroken gokspel, evolueert hier immers mee naar een continu gokspel.

Doordat de speler nu op elk moment kan/moet beslissen, verhoogt de emotioneel beladen context van het wedden en voor sommige gokkers kan dit ertoe leiden dat ze de controle over hun gokken/weddenschappen verliezen.

Hersenen reageren op weddenschappen

hersenen en gokken

Uit eerder hersenonderzoek (fMRI) weten we dat gokken een impact heeft op de hersenen van de speler. Vooral de spanning ‘in afwachting’ van het resultaat geeft hogere activiteit in bepaalde hersengebieden. Er zijn aanwijzingen dat dit een gokverslaving mede veroorzaakt en in stand houdt.

Recent onderzoek, onder leiding van onze landgenoot Damien Brevers, toont aan dat hersenen ook écht anders reageren op het kijken naar een voetbalmatch naargelang men erop kan wedden of niet! Kijken naar een voetbalwedstrijd waarop je kan wedden, wekt een bepaalde hersenactiviteit op die anders is dan bij het kijken naar voetbalwedstrijden waar je niet op kan gokken. Naargelang het vertrouwen in het gekozen inzet/team toeneemt, is er tevens een grotere hersenactiviteit waar te nemen in die hersengebieden die betrokken zijn bij emotionele besluitvorming en die voor controle en beloning zorgen.

Het zegt iets over hoe de huidige hoge beschikbaarheid van sportweddenschappen van invloed zijn op de belonings- en cognitieve besturingssystemen in de hersenen. 'Zeker zijn' van je voorspelling wie zal winnen, heeft ongetwijfeld invloed op het gokgedrag van de Belgen vandaag.

Er is momenteel misschien nog te weinig afdoend bewijs dat sportweddenschappen gokverslaving in de hand werken, het gaat hier wel om dezelfde geactiveerde hersengebieden als bij slots of roulette, kansspelen die men al langere tijd als bijzonder risicovol beschouwt.

Beleid

Enkele autoriteiten op vlak van gokverslaving, waaronder Mark Griffiths, geven volgend advies: “Gokbeleidmakers en -regelgevers moeten op de hoogte zijn van de uitdagingen betreffende transformaties bij de sportweddenschappen en de implicaties voor de bescherming van gokconsumenten overwegen.”

In België waren er al (wet)voorstellen die zeker aandacht verdienen. De minimum leeftijd voor weddenschappen verhogen naar 21 jaar, zoals voorgesteld door Els van Hoof (CD&V), of online goksites en reclame helemaal verbieden (Peter Vanvelthoven, Sp.a).

Als wetten jarenlang op zich laten wachten, blijft wetgeving achter de feiten aan hollen bij een goksector op volle expansiesnelheid. Dit zal gepaard gaan met stijgende gokproblemen. Gelukkig is er bij sommigen een groeiend besef dat het inzetten op preventie en curatie maar zin heeft als dit kan gebeuren binnen een flankerend beleid, waarin vanuit de overheid ook wordt ingezet op de bescherming van de kwetsbare speler.

Bronnen:

Terug