Kan online hulpverlening werken?

Online hulpverlening is relatief nieuw in Vlaanderen. In het buitenland (UK, Nederland, Scandinavische landen, USA,...) wordt het reeds langer toegepast.

Traditioneel verloopt begeleiding of therapie via een rechtstreeks contact tussen hulpverlener en hulpvrager. Internet heeft echter bijkomende voordelen, zoals een lagere drempel, permanente toegankelijkheid, geen verplaatsingen, mogelijkheid tot anoniemer contact, grotere vrijheid en autonomie voor een hulpvrager, aan oplossingen werken binnen de eigen omgeving, contacten met lotgenoten, enzovoort. Vanzelfsprekend zijn er ook nadelen: kanalenreductie (geen of minder non-verbaal contact), kans op misverstanden, afhankelijkheid van technologie en het risico op oppervlakkigheid.

In de toekomst zullen we waarschijnlijk meer mengvormen zien. Waarbij persoonlijke ('face-to-face') contacten worden afgewisseld met online hulpmiddelen en communicatie. Dit wordt 'blended' hulpverlening genoemd. Het is best mogelijk dat deze werkvorm binnen enkele jaren 'vanzelfsprekend' zal worden.

Verschillende vormen

Momenteel is er een groeiend aanbod van online hulpverlening. Gericht op (geestelijke) gezondheid, depressieve klachten, gewichtsdaling, stoppen met roken, angstproblemen, enzovoort.

Er kan verder onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende mate van begeleiding bij deze hulpverlening. Variërend tussen het louter bieden van informatie, interactieve oefeningen in een zelfhulpprogramma, begeleide zelfhulp (met coaching), en opvolging door een persoonlijke hulpverlener via beeldbellen, chat of online berichten.

Bij Gokhulp zijn er vier mogelijkheden: het bieden van informatie en een zelftest, online zelfhulp (zonder enige tussenkomst van een hulpverlener), online begeleiding met een persoonlijke hulpverlener en 'blended' hulp.

Werkt het?

Uit internationaal wetenschappelijk onderzoek weten we dat online hulpverlening effectief kan zijn voor o.a. angststoornissen, sociale angsten, lichte en matige depressie, zeker als deelnemers zélf vroegen naar zo’n behandeling (bron: Artsenkrant). Er is ook evidentie gevonden voor de behandeling van overmatig alcoholgebruik en andere verslavingsproblemen (bronnen: Blankers, Koeter & Schippers, 2011; Cunningham, 2012; Cunningham et al., 2009; Postel et al., 2010; Riper et al., 2008 en meta-analyses van Riper et al., 2011; Rooke et al., 2010).

Uit buitenlands onderzoek bij vergelijkbare programma's (o.a. Blankers, 2011) weten we dat ook zelfhulp effectief kan zijn, hoewel minder uitgesproken dan online begeleiding.

Online hulpverlening sluit echter niet uit dat er ook bijkomende steun vanuit de onmiddellijke omgeving beschikbaar kan zijn. Dit is zelfs aan te raden en verhoogt de kans op een succesvolle afloop. Steunfiguren kunnen zijn: vriend(in), partner, familielid, huisarts of zelfhulpgroep.